تشکیک فرزند استاد شهید آیت الله مطهری در خصوص دو نامه منتسب به امام خمینی

آقای دکتر علی مطهری که باید بگویم به واقع یک آزاد اندیش است (گرچه شاید با برخی نظرات وی هم عقیده نباشم) در یک اظهار نظر جدید آنهم گذشت نزدیک به 30 سال از صدور نامه 6 فروردین امام خمینی (ره) خطاب به فقیه عالیقدر حضرت آیت الله العظمی منتظری (رضوان الله تعالی علیه) نسبت به صحت آن تشکیک نموده و آن را با ادبیات رهبر فقید انقلاب اسلامی سازگار ندانسته (این نامه پس از 8 سال در سال 1376 و در جریان سخنرانی اعتراض آمیز فقیه عالیقدر در 13 رجب آن سال منتشر شد و همان زمان هم چند نامه شبیه به هم از تریبون مجلس و .... خوانده شد و در نهایت مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام یک نامه را منتشر کردند که مشخص شد تشکیک در آن صحیح است)  و همچنین نسبت به نامه امام راحل در خصوص نهضت آزادی که مربوط به سال 1366 می باشد ولی در سال 1369 منتشر شد هم به همین گونه اظهار نظر کرده است که ذیلاً خبر آن را درج می کنم:

نهضت آزادی ایران یک گروه با سابقه اسلامی است. فکر نمی‌کنم نامه منسوب به امام درباره نهضت آزادی، واقعا از امام باشد،نامه مربوط به آقای منتظری هم بعید می‌دانم از امام باشد. این جمله‌ای است که علی مطهری آن را در برنامه رودررو گفت. چند ساعت از این صحبت نگذشته بود که دفتر حفظ و نشر آثار امام (ره) به این ادعا پاسخ گفت.

به گزارش ایسنا به نقل از «خبرآنلاین»، حمید انصاری قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در مصاحبه با جماران می‌گوید: «در کمال ناباوری برادر عزیز جناب آقای علی مطهری در مصاحبه‌ای تصریح کردند که در انتساب نامه معروف به نامه ٦ فروردین متعلق به امام و خطاب به آیت‌الله منتظری و همچنین در انتساب نامه امام درباره اعضای نهضت آزادی، شک دارند. بیان این مطلب که تا کنون در موارد بسیار توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام مورد تبیین قرار گرفته، آن هم از ناحیه نایب رئیس مجلس بسیار جای تعجب و تأسف دارد.»

او ادامه می‌دهد: «مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام به عنوان تنها مرجع رسمی برای تعیین اصالت مطالب مربوط به امام که با دستور و صلاحدید شخص امام به این عنوان تعیین شده است، بار دیگر اعلام می دارد که در انتساب این نامه ها به امام خمینی کوچکترین شبهه ای وجود ندارد و چنانکه تا کنون و در بیانیه های مفصل توضیح داده ایم، این دو مرقومه متعلق به بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (س) است و کمترین شبهه‌ای در این زمینه وجود ندارد. بزرگوارانی که در این امور مهم اعلام نظر می کنند، حداقل قبل از اظهار نظر ادله مثبته این امور را بررسی کنند.»

پس از انتشار این پاسخ دفتر حفظ و نشر آثار امام، از علی مطهری درباره ادله و مستنداتش در خصوص نامه امام سوال کردیم که او این چنین پاسخ گفت:

شما در مصاحبه‌ای گفته‌اید که نامه‌هایی که درباره برکناری منتظری نوشته شده است نمی‌تواند منتسب به امام باشد. بر چه اساسی این را می‌گویید؟

اساسا آن نوع بیان شباهتی با ادبیات امام (ره) ندارد. مضاف بر آنکه از فروردین ۶۷ به بعد امام بیمار بودند و خیلی در جریان امور نبودند. علاوه بر این خط امام هم مورد تشکیک است. به عبارت دیگر این تردید وجود دارد که آیا این دست‌خط امام هست یا خیر. لذا از این جهت به نظر نمی‌رسد که نامه ۶/ ۱/ ۶۸ و ۸/ ۱/ ۶۸ هر دو از امام باشد به طوری که در یک‌ جا یک نفر را به قعر جهنم و در جای دیگر به آسمان برده‌اند. اینها همخوانی ندارند. حداقل برای من قابل قبول نیست.

اما دفتر حفظ و نشر این نامه‌ها را تایید کرده است؟

من نمی‌دانم. این نظر شخصی من است. به نظرم نامه نهضت آزادی هم همین‌طور است و من بعید می‌دانم که این نامه از امام باشد. به نظرم هم به لحاظ محتوایی و هم به جهت تطبیق دست‌خط این نامه نمی‌تواند منسوب به امام باشد.

با اینکه بارها موضوع تایید نامه‌ها مطرح شده اما چه دلیلی وجود دارد که بخواهند نامه‌ها را به امام منتسب کنند؟

نمی‌دانم اما شاید برخی به دنبال حذف برخی گروه‌ها بودند به همین دلیل دست به چنین کاری زدند. البته این نظر شخصی من است و باید دید دیگران چه نظری دارند.

پس از انتشار این اظهارات طبق معمول اعتراضات شدید و غلاظی بر علیه آن صورت گرفت و مؤسسه مذکور اعلام کرد هر دو نامه از امام خمینی (ره) است و اعتبار آن را تأیید کرد ولی آقای دکتر مطهری با ارسال نامه ای به سایت جماران با شجاعت تمام به گونه ای دیگر بر سخن خود پافشاری کرده ولی نوشته چون مؤسسه آن دو نامه را تأیید نموده او هم قبول می کند.

متن نامۀ آقای مطهری به این شرح است:

سردبیر محترم پایگاه اطلاع رسانی جماران

با اهداء سلام، در پاسخ آن پایگاه اطلاع رسانی به اظهارنظر اینجانب درباره دو نامه منسوب به امام خمینی(ره) در خصوص نهضت آزادی و مرحوم آیت الله منتظری، یکی روی این نکته تأکید شده بود که امام (ره) از فروردین 1367 تا خرداد 1368 در سلامت بودند. این درحالی است که اینجانب در مصاحبه با خبر آنلاین گفته بودم امام از فروردین 1368 در حال بیماری بودند نه از فروردین 1367، و اشتباه ظاهراً از خبرنگار خبرآنلاین بوده است.

دیگر اینکه در جوابیه جماران، برای این مطلب که آن دو نامه به خط امام خمینی است دلایلی ذکر شده بود، در حالی که تأکید اصلی من روی دستخط نبود بلکه روی این مطلب بود که محتوای این دو نامه با سیره و شخصیت امام خمینی چندان سازگار نیست. نامه نهضت آزادی در پاسخ به وزیر کشور وقت در زمانی صادر شده که آن نهضت با ادامه جنگ مخالفت می کرد و به نوعی پشت جبهه تضعیف می شد و امام (ره) از دست آنها ناراحت بودند و حکم به منع ورود آنها در قوای سه گانه صادر و آنها را از حقوق اجتماعی‌شان محروم نمودند، که البته این می تواند یک امر موقت بوده باشد، و نامه 6/1/1368 مربوط به آیت الله منتظری نیز در شرایط سخت روحی و جسمی امام عزیز صادر شده و شامل تعابیر تندی است. لذا این دو نامه با ادبیات امام اندکی فاصله دارد و ما نباید زیاد روی آنها تکیه کنیم.

در واقع حرف من این بود که ای کاش این دو نامه از امام خمینی نمی بود و جعلی بود ولی اکنون که موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی آن را اصیل می داند ما نیز می پذیریم ولی معتقدیم باید محتوای این دو نامه را با توجه به شرایط زمان نگارش آن در نظر گرفت و مثلا در مورد حکم نهضت آزادی آن را موقت تلقی کرد نه دائمی، تا ساحت آن بزرگمرد از هر شائبه‌ای پاک بماند. وقتی برای درک مقصود حدیث معصوم توجه به شرایط زمان و مکان و سئوال کننده را لازم می شماریم چرا در این موارد به این عناصر توجه نداشته باشیم.

مستدعی است این توضیح در آن پایگاه اطلاع رسانی درج شود.

با تقدیم احترام

علی مطهری